انواع باکس ضد انفجار بر اساس جنس

باکس ضد انفجار آلومینیومی

ویژگی‌های کلی:

آلومینیوم به دلیل وزن سبک، رسانایی حرارتی خوب و مقاومت قابل قبول در برابر خوردگی، یکی از متداول‌ترین مواد مورد استفاده در ساخت باکس‌های ضد انفجار است.

مزایا:

• وزن سبک: نصب آسان‌تر در ارتفاع یا نقاط دشوار.
• مقاومت خوب در برابر زنگ‌زدگی: مناسب برای محیط‌های مرطوب یا نمکی.
• رسانایی حرارتی بالا: کمک به اتلاف حرارت تجهیزات داخل باکس.
• قیمت مناسب: نسبت به استیل مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

معایب:

• استحکام پایین‌تر از استیل: در برابر ضربه یا فشار فیزیکی شدید مقاومت کمتری دارد.
• حساسیت به خراشیدگی: در صورت خراش، احتمال خوردگی نقطه‌ای افزایش می‌یابد.
• محدودیت در شرایط خیلی سخت یا اسیدی: مقاومت شیمیایی پایین‌تر نسبت به استیل یا فایبرگلاس.

موارد کاربرد:

• ایستگاه‌های گاز
• صنایع غذایی و نوشیدنی
• پالایشگاه‌های با رطوبت بالا
• محیط‌هایی با درجه خورندگی پایین

باکس ضد انفجار استیل (Stainless Steel)

ویژگی‌های کلی:

استیل، آلیاژی از آهن، نیکل و کروم است که به دلیل استحکام بالا و مقاومت شیمیایی عالی، در محیط‌های بسیار سخت انتخاب می‌شود.

مزایا:

• مقاومت مکانیکی بالا: در برابر ضربه، لرزش و فشارهای مکانیکی شدید بسیار مقاوم است.
• عمر طولانی: بدون تغییر شکل یا زنگ‌زدگی در طولانی مدت.
• مقاومت شیمیایی عالی: مناسب برای محیط‌های اسیدی، قلیایی و نمکی.
• عدم نیاز به نگهداری مداوم: سطح صاف و تمیز، مانع تجمع آلودگی.

معایب:

• قیمت بالا: هزینه‌ی اولیه خرید و حمل بالاتر است.
• وزن زیاد: نصب آن نسبت به آلومینیوم دشوارتر است.
• رسانایی حرارتی پایین‌تر از آلومینیوم: ممکن است در دفع گرمای داخلی ضعیف‌تر عمل کند.

موارد کاربرد:

• صنایع پتروشیمی و نفت و گاز
• کارخانجات شیمیایی و داروسازی
• پالایشگاه‌ها و سکوهای نفتی دریایی
• مناطق با ریسک خورندگی بالا

باکس ضد انفجار فایبرگلاس (Glass Reinforced Polyester – GRP)

ویژگی‌های کلی:

فایبرگلاس ترکیبی از رزین‌های پلیمری و الیاف شیشه است که خواص عایقی و مقاومتی منحصر به‌فردی دارد.

مزایا:

• عایق الکتریکی کامل: رسانایی الکتریکی صفر، ایمنی بالاتر.
• مقاومت بالا در برابر خوردگی: حتی در محیط‌های اسیدی یا نمکی.
• وزن سبک: نصب آسان، کاهش بار سازه.
• مقاومت در برابر اشعه UV و شرایط جوی: مناسب برای فضای باز.
• قابلیت رنگ‌آمیزی یا سفارشی‌سازی آسان.

معایب:

• مقاومت مکانیکی کمتر نسبت به فلزات: در برابر ضربه یا سقوط اجسام سنگین آسیب‌پذیرتر است.
• حساسیت به دمای بسیار بالا: نقطه نرم‌شدگی پایین‌تری دارد.
• احتمال ترک در اثر شوک حرارتی یا ضربه شدید.

موارد کاربرد:

• صنایع دریایی و نفتی در نواحی ساحلی
• پست‌های برق و ایستگاه‌های اندازه‌گیری
• صنایع داروسازی
• مناطق مرطوب و خورنده با نیاز به عایق الکتریکی

مقایسه جامع بین سه جنس

انتخاب باکس مناسب بر اساس محیط و نیاز پروژه

برای انتخاب دقیق‌تر، باید عوامل زیر را در نظر گرفت:

الف. شرایط محیطی:

• رطوبت بالا یا تماس با آب: فایبرگلاس یا استیل
• محیط اسیدی یا قلیایی: استیل یا GRP
• نیاز به دفع حرارت بالا: آلومینیوم
• وجود شوک مکانیکی یا لرزش بالا: استیل

ب. منطقه خطر (Zone):

• Zone 0 و 1: نیاز به تجهیزات با بالاترین استاندارد مقاومت انفجاری
• Zone 2: امکان استفاده از باکس‌های سبک‌تر و اقتصادی‌تر

ج. سهولت نصب:

• در نقاط مرتفع یا با دسترسی سخت، وزن سبک اهمیت دارد (فایبرگلاس یا آلومینیوم).

د. بودجه پروژه:

• اگر بودجه محدود باشد، آلومینیوم یا GRP گزینه اقتصادی‌تری هستند.

استانداردهای لازم برای باکس ضد انفجار

در هنگام خرید هر نوع باکس ضد انفجار، فارغ از جنس آن، باید به استانداردهای زیر توجه شود:

• ATEX (اروپا)
• IECEx (بین‌المللی)
• UL، CSA (آمریکای شمالی)
• IP Rating (درجه حفاظت در برابر نفوذ آب و گرد و غبار)

برای مثال:

• IP66: محافظت در برابر گرد و غبار کامل و پاشش آب شدید
• IP67: غوطه‌وری موقت در آب

توصیه‌های نهایی و جمع‌بندی

انتخاب جنس مناسب برای باکس ضد انفجار، یک تصمیم صرفاً فنی نیست، بلکه به عوامل اقتصادی، اجرایی و ایمنی نیز بستگی دارد. جدول زیر یک راهنمای سریع برای انتخاب بر اساس کاربرد است:

محصولات پیشنهادی از رسام صنعت ونداد

شرکت رسا صنعت ونداد ارائه‌دهنده‌ی انواع باکس‌های ضد انفجار در جنس‌های مختلف با استانداردهای بین‌المللی است. برای دریافت مشاوره تخصصی و انتخاب دقیق با توجه به شرایط پروژه، با ما تماس بگیرید یا به صفحه زیر مراجعه کنید:

👉 ورود به صفحه باکس ضد انفجار

خلاصه کنیم

در محیط‌های صنعتی پرخطر، انتخاب صحیح جنس بدنه باکس ضد انفجار نقشی کلیدی در تضمین ایمنی و عملکرد تجهیزات دارد. شرایط محیطی متفاوت از جمله رطوبت بالا، وجود مواد خورنده، شوک مکانیکی یا نیاز به دفع حرارت، باعث می‌شود که انتخاب بین آلومینیوم، استیل یا فایبرگلاس فقط بر اساس قیمت یا سلیقه نباشد، بلکه باید براساس ارزیابی دقیق نیاز پروژه انجام شود. جنس بدنه مناسب می‌تواند مانع از خوردگی، آسیب فیزیکی، افزایش دما یا حتی وقوع حادثه‌ای مرگبار شود و عمر مفید تجهیزات را به شکل چشمگیری افزایش دهد.

از سوی دیگر، توجه به استانداردهایی مانند ATEX، IECEx و IP66 در کنار انتخاب متریال مناسب، اطمینان از عملکرد صحیح باکس در شرایط بحرانی را فراهم می‌کند. مثلاً در محیط‌هایی با لرزش شدید یا فشار مکانیکی بالا، استفاده از استیل توصیه می‌شود، در حالی‌که در محیط‌های خورنده یا نیازمند عایق الکتریکی، فایبرگلاس گزینه‌ای ایده‌آل است. در نهایت، انتخاب آگاهانه با در نظر گرفتن تمامی عوامل محیطی، فنی و اقتصادی، علاوه بر حفظ ایمنی، موجب بهره‌وری بهتر سیستم و کاهش هزینه‌های نگهداری در بلندمدت خواهد شد.

منابع و اطلاعات تکمیلی

• IECEx Certified Equipment Database
• استاندارد ATEX Directive 2014/34/EU
• UL Explosion-Proof Enclosure Standards
• نشریه بین‌المللی Oil & Gas Journal